نگاه باستان‌شناسی به مهمترین بناهای تاریخی ایران در «ایران باستان»
تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۲۲۴۹۵
مجموعه مستند 7 قسمتی «ایران باستان» به کارگردانی پژمان مظاهری پور با نگاهی متفاوت به بناهای تاریخی کشورمان در شبکه مستند تهیه و آماده پخش شده است.
شبکه مستند سیما، مجموعه مستند جدیدی را از دوشنبه 25 مردادماه روی آنتن می‌برد که فضای متفاوتی را پیش‌روی مخاطبانش قرار می‌دهد.
مظاهری‌پور ضمن معرفی سوژه این مستند گفت: «ایران باستان» به تاریخ مطالعات باستان‌شناسی بناهای تاریخی کشورمان می‌پردازد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: تاکنون مستندهای زیادی از نقاط دیدنی و تاریخی کشورمان ساخته شده است، اما اکثر این آثار در سطح معرفی و جذابیت های بصری باقی مانده اند. ما به باستان شناسی ایران پرداختیم. در این فیلم مستند، تاریخ باستان‌شناسی تعدادی از آثار باستانی کشورمان را بررسی کرده‌ایم. و یا به کاوش های باستان شناسی توجه کردیم.
این مستندساز گفت: بنابراین در مجموعه مستند «ایران باستان» صرفا قرار نیست قاب‌های زیبایی را از بناهای تاریخی ایران ببینیم بلکه در کنار پرداخت به این بناهای شگفت‌انگیز می‌خواهیم دانش مخاطبان را هم بالا ببریم. به همین دلیل به عملیات کاوش و نگهداری بناها نیز پرداخته‌ایم. در یکی از قسمت‌های این مجموعه مستند به تخت جمشید که از بناهای تاریخی معروف کشورمان است، سفر کرده‌ایم. تاکنون مستندهای زیادی از تخت جمشید ساخته شده است اما از منظر مطالعات باستان‌شناسی کمتر بدان نگاه شده است. اینکه بنای مهمی مثل تخت جمشید چگونه شناسایی و رمزگشایی شده است.
مظاهری‌پور گفت: علاوه بر تخت جمشید سراغ سد سمیره در استان ایلام هم رفته‌ایم. در پشت این سد آثاری چند هزار ساله وجود داشت که همراه باستان شناسان با این آثار آشنا میشیم. کاوش های فصل ۲۲ تپه های هگمتانه بخش دیگری از مجموعه ایران باستان است. و همچنین گور های کلان سنگی در ارتفاعات رامسر جلوه و دید گاهی متفاوت از ارزش ها و آثار باستانی سرمین ایران اراءه می دهد. در قسمت پایانی نیز سراغ کشتی بازمانده از دوران صفویه می‌رویم که در سواحل کاسپین پیدا شده است.
کارگردان و تهیه‌کننده مستند «ایران باستان» با اشاره به روند تولید این مستند افزود: برای ساخت این مستند به تمام مناطق مدنظر سفر کردیم برای تهیه تصویر و آرشیو ها وقت زیادی صرف شد. همین موضوع باعث شد تا روند تولید این مستند کمی طول بکشد. علاوه بر این، لزوم ارائه مطالعات باستان‌شناسی دقیق و مبتنی بر واقعیت کارمان را سخت‌تر کرد. شهرام درخشان گوینده باسابقه کشورمان راوی این مجموعه مستند است که صدای گرم او به زیبا‌تر شدن کار بسیار کمک کرده است. درخشان توانایی خواندن متن های فیلم مستند را به شکلی شایسته و دقیق دارد.
مظاهری‌پور در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به اهمیت ساخت مستندهای باستان‌شناسی گفت: بسیاری از مردم با بناهای تاریخی کشورمان آشناا هستند اما مطالعات باستان‌شناسی کمی درباره آنها دارند؛ از این منظر ضروری است که در قالب چنین مستندهایی این مفاهیم بیان شود. در سینمای مستند، مستندهای باستان‌شناسی کمی داریم که البته این ژانر را نباید با مستندهای معماری میراث فرهنگی و تاریخی و ... اشتباه گرفت. این مجموعه به تمام باستان شناسان ایران تقدیم می شود که برای محوطه های باستانی ایران از جان مایه میگذارند.
تهیه کنندگی این مجموعه را پژمان مظاهری پور و مریم حق پناه بر عهده دارند و از دیگر عوامل آن می توان به فیلمبرداران: مهدی باقری. بابک بهداد، تدوین : مریم حق پناه. بابک بهداد، گوینده: شهرام درخشان، صدا گذار : مریم حق پناه و کارشناسان:
استاد محمد رضادخلعتبری، دکتر شاهرخ رزمجو، دکتر مهرداد ملک زاده، دکتر لی لی نیاکان و دکتر حسین توفیقیان اشاره کرد.
مستند 7 قسمتی «ایران باستان» از روز دوشنبه 25 مردادماه هر هفته ساعت 21 روی آنتن شبکه مستند می‌رود.
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: مطالعات باستان شناسی تاریخی کشورمان بناهای تاریخی ایران باستان مجموعه مستند مظاهری پور تخت جمشید
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۲۲۴۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسراری که گورهای تاریخی افشا کردند
باستان‌شناسان با کاوش در نقاط مختلف جهان گورهایی باشکوه و در برخی موارد حیرت‌آوری را کشف کرده‌اند، که اطلاعات جالبی را از زندگی گذشتگان افشا می‌کند.
به گزارش ایسنا، گورهای انسان‌ها از تلخ‌ترین و البته مهمترین بقایای به‌جامانده از دنیای باستان اند و مردم به روش‌های مختلفی در آن دفن می‌شدند، از خاکسپاری در داخل اهرام عظیم گرفته تا انداختن جسد در باتلاق، روش دفن و خاکسپاری مردم در دوره‌ها و نقاط مختلف جهان گوناگون بوده است.
در برخی موارد، مردم می‌ترسیدند مرده‌ها زنده شوند و آسیب بزنند، در نتیجه گاهی اجساد را قطع عضو می‌کردند و یا آنها را می‌بستند.
در ادامه، منتخبی از این گورها را که «لایو ساینس» شناسانده و بخش نخست آن چندی پیش منتشر شد، معرفی می‌شود:
«پسوسنس یکم»
«پسوسنس یکم» فرعونی بود که در طول سلسله بیست‌ویکم مصر، یعنی در حدود ۳۱۰۰ سال پیش حکومت می‌کرد. در سال ۱۹۴۰ میلادی بود که مقبره او در شهر باستانی «تانیس» کشف شد. او را با نقابی از جنس طلا به خاک سپرده بودند. درونی‌ترین تابوت در تابوت‌دان او از نقره ساخته شده بود، از این‌رو برخی از نویسندگان امروزی، «سوسنس یکم» را «فرعون نقره‌ای» نامیده‌اند. اشیاء مخصوص خاکسپاری نفیسی از جمله گردنبند و دستبند ساخته‌شده از فلزات گرانبها و جواهرات نیز در این مقبره کشف شد. با وجود تمام این آثار چمشگیر، کشف این مقبره در مقایسه با کشف مقبره «توت عنخ آمون» مورد توجه مردم قرار نگرفت که البته بخشی از آن به دلیل کشف مقبره «پسوسنس یکم» در دوران جنگ جهانی دوم بود.
«مقبره آمفیپولیس»
مقبره آمفیپولیس که قدمت آن به قرن چهارم پیش از میلاد بازمی‌گردد، در «مقدونیه» واقع در یونان ساخته شده است و در طراحی آن جزئیات زیادی به کار رفته است. ابوالهول‌هایی در این مقبره قرار دارند که از دروازه‌ها حفاظت می‌کنند، همچنین مجسمه‌های زن و موزائیک‌های تصویرگر داستان‌های اساطیر یونانی نیز در آن قرار دارد. با اینکه بقایای دست‌کم پنج انسان در این مقبره کشف شده است، هویت این افراد یا اینکه مقبره برای چه کسی ساخته شده است، مشخص نیست. قدمت این مقبره به دوران «اسکندر مقدونی» باز می‌گردد و این احتمال وجود دارد که برای یکی از اعضاء خانواده و یا یکی از دوستان او ساخته شده باشد.
«اوتسی مرد یخی»
بقایای یخ‌زده و سالم مردی که «اوتسی» نام گرفته است، به بیش از ۵۳۰۰ سال قبل تعلق دارد و توسط محققان در مرز ایتالیا و اتریش در سال ۱۹۹۱ میلادی پیدا شد. تحقیقات نشان داد که این مرد ۱.۶ متر قد داشته و در زمان مرگ حدودا ۴۵ ساله بوده است. او پس از اصابت یک تیر جان خود را از دست داده است. همچنین اثری از یک زخم عمیق در دست راست او وجود دارد که احتمالا حین جلوگیری از اصابت تیر ایجاد شده است.
«مقبره‌های سلطنتی اور»
مقبره‌های سلطنتی «اور» که به حوالی ۴۵۰۰ سال قبل تعلق دارند، از حدود ۱۶ مقبره تشکیل شده‌اند که به افراد سطلنتی یا اشراف‌زادگان جامعه تعلق داشتند. این افراد به همراه اشیاء نفیسی از جمله سربند، گردنبند و گوشواره دفن شده بودند. از جمله اشیاء قابل‌توجهی که در این مکان کشف شده است به یک چنگ می‌توان اشاره کرد که به شکل سر یک گاو نر طراحی شده بود. در نزدیکی این مقبره‌های سلطنتی همچنین افرادی به همراه اشیاء خاکسپاری به مراتب ساده‌تر دفن شده بودند.
در این زمینه بخوانید:
داستان کشف مقبره‌های طلایی
«قبرهای چاتال‌هویوک»
قدمت محطوطه «چاتال‌هویوک» در ترکیه به بیش از ۹هزار سال بازمی‌گردد و این محوطه یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های کره زمین شناخته می‌شود. در این سکونتگاه هیچ خیابانی وجود ندارد و ساختمان‌ها به اندازه‌ای به یکدیگر نزدیک بودند که مردم با استفاده از نردبان‌های روی سقف، وارد آنها می‌شدند. باستان‌شناسان همچنین به این نتیجه رسیدند که مردم در زیر ساختمان‌ها دفن می‌شدند و در برخی از موارد تا ۳۰ نفر در زیر یک ساختمان دفن می‌شد. در سال ۲۰۱۱ میلادی نتایج یک تحقیق نشان داد افرادی که زیر ساختمان‌ها دفن می‌شدند، اغلب از لحاظ بیولوژیکی با یکدیگر رابطه نداشتند که نشان می‌دهد خویشاوندی عامل مهمی در انتخاب محل دفن نبوده است.
«تابوت‌دان پایان دنیا»
در سال ۲۰۱۸ گروهی از باستان‌شناسان یک تابوت‌دان سیاه و گرانیتی در ابعاد ۲.۷ در ۱.۵ در ۱.۸ متر را در اسکندریه واقع در یونان کشف کردند. کشف این تابوت بسیار مورد توجه قرار گرفت و برخی در فضای مجازی این موضوع را مطرح کردند که باز کردن تابوت می‌تواند نفرینی را رها کند که ممکن به پایان رسیدن دنیا منجر شود. زمانی که باستان‌شناسان در این تابوت باز کردند، دریافتند که آب فاضلاب به درون آن راه یافته است. کاوشگران همچنین بقایای سه انسان به همراه حکاکی‌هایی روی ورقه‌های طلا پیدا کردند. قدمت تابوت‌دان به حوالی بعد از فتح این مکان توسط «اسکندر مقدونی» در سال ۳۳۲ پیش از میلاد بازمی‌گردد، اما مشخص نیست که این تابوت‌دان برای چه کسی ساخته شده است.
«مقبره سن پیتر»
مقبره «سن پیتر» در زیر محراب کلیسای سنت پیتر در واتیکان واقع شده است، یعنی نزدیک به منطقه‌ای که اعتقاد بر این است که او در قرن اول پس از میلاد به صلیب کشیده شده است. چندین قبر با بقایای انسان در داخل مقبره قرار دارد، همچنین مجموعه‌ای از استخوان‌ها در این مکان وجود دارد که برخی معتقدند به «سن پیتر» تعلق دارد.
«مقبره سئوس سوم»
«سئوس سوم» (Seuthes III)، پادشاه «ادروسی»، قلمرویی واقع در «تراکیه» (سرزمینی در جنوب شرق اروپا) بود که در طول قرن چهارم پیش از میلاد حکومت می‌کرد. این پادشاه زمانی که در گذشت، در مکانی که اکنون مرکز بلغارستان محسوب می‌شود، دفن شد. در مقبره او اشیاء خاکسپاری مختلفی از جمله یک تاج طلا، جام طلا، سلاح، سپر و یک کلاه‌خود برنز و یک سردیس برنزی که احتمالا تصویرگر خود شاه است، وجود داشت. مقبره او زیر تپه‌ای به ارتفاع ۲۰ متر و قطر ۹۰ متر قرار دارد.
«مقبره هادریان»
مقبره هادریان که در رم واقع شده است، مقبره‌ای است که برای «هادریان»، امپراتور روم ساخته شده است و در آن خاکستر این امپراتور، همسر و تعدادی از جانشینانش نگهداری می‌شود. این ساختمانِ استوانه‌ای ۵۰ متر ارتفاع دارد و بعدها به قلعه‌ای تبدیل شد که در مقطعی توسط پاپ مورد استفاده قرار گرفت. این مکان اکنون یک موزه را در خود جای داده است.
«تئودوریک بزرگ»
مقبره تئودوریک برای «تئودوریک بزرگ» (حکومت در حدود ۴۷۱ تا ۵۲۶ پس از میلاد) ساخته شد که پادشاه «استروگوت‌ها» بود. این مقبره یک سازه مدور واقع در «راونا» در ایتالیا است. این سازه دو طبقه ۱۵ متر ارتفاع و ۱۱ متر قطر دارد و از دست‌کم ۲۳۰ تن سنگ ساخته شده و سقف آن به صورت گنبدی طراحی شده است. پس از اینکه امپراتوری بیزانس در سال ۵۴۰ «استروگوت‌ها» را شکست داد، آنها بقایای تئودوریک را برداشتند و مقبره را به کلیسا تبدیل کردند.
«هرم جوزر»
«جوزر»، یکی از فرعون‌های مصر بود که حدود ۴۷۰۰سال قبل حکومت کرد. او یک هرم پلکانی را در «سقاره» ساخت. این هرم نخستین هرمی بود که در مصر ساخته شد و ارتفاع آن به ۶۰ متر می‌رسید و در مجموع از ۶ طبقه پلکانی تشکیل شده بود. تونل‌هایی که زیر این هرم ساخته شده است یک هزارتو به طول ۵.۵ کیلومتر را تشکیل می‌دهد و داخل آنها یک اتاقک خاکسپاری قرار دارد که «جوزر» در آن دفن شده است. با اینکه اثری از مومیایی او وجود ندارد، اما ۳۲ تکه از تابوت‌دان گرانیتی فرعون در این اتاقک پیدا شد.
در این زمینه بخوانید:
نخستین هرمی که ساخته شد
«مقبره سلطنتی مایا»
در ژانویه سال ۲۰۲۴ باستان‌شناسانی از دانشگاه تولین از کشف مقبره ۱۷۰۰ساله یک پادشاه «مایا» در محوطه‌ای واقع در «چوچکیتام» (Chochkitam) در «گواتمالا» خبر دادند. در این مقبره یک نقاب یشم، صدف نرمتنان و طراحی‌ها و کنده‌کاری‌هایی روی استخوان ران انسان پیدا شد. یکی از این کنده‌کاری‌ها فردی شبیه به یک پادشاه را به تصویر می‌کشد که یک نقاب یشم شبیه به آنچه را که در مقبره پیدا شده است، دست دارد. نوشته‌های کشف‌شده نیز به پدر و پدربزرگ پادشاه اشاره دارند و آنها را به حکمرانان شهرهای «تیکال» و «تئوتیئواکان» مرتبط می‌کنند.
در این زمینه بخوانید:
کشف شگفت‌انگیز درباره پادشاه فراموش‌شده
انتهای پیام
جاده کندوان یک طرفه شد